1. dagdetox — de aanloop

Het is koud op straat wanneer ik ’s ochtends vroeg het gebouw van de Jellinek binnenga, ik meld me voor mijn eerste dag in het groepje van de dagdetox. Buiten blies een decemberwind dwars door mijn winterjas heen, een stortbui kletterde naar beneden, geen weer van alle mensen. Terwijl ik bij de receptie sta, bedenk ik dat wanneer mijn plannen van A tot Z doorgaan, dat ik dan alle vier de seizoenen in dit gebouw zal meemaken. Eigenlijk weet ik al: ik zál ze alle vier meemaken, op welke manier dan ook. Ik heb inmiddels een intake-traject doorlopen, een arts bezocht, afspraken gemaakt met degene die mijn vaste behandelaar zal worden, iedereen staat klaar en alles is geregeld. ’s Avonds ben ik gewoon thuis. Over een week gaat deze detox naadloos over in de dagbehandeling.

Het is verdorie nú al de plaats in deze blog om eerlijk te zijn: weliswaar is het nog geen negen uur in de ochtend, maar toch ben ik te laat, een hele dag zelfs. Ik had me op maandagochtend moeten melden, kwam echter niet opdagen en nu is het dinsdag. Waar ik tegenaan liep, is wat ik noem: een ‘dubbelbesluit’. Geen onbekend verschijnsel in verslavingsland. Je neemt een definitief besluit – ik ga naar de dagbehandeling – en als het ware achter je rug om wordt een heel ander besluit genomen, net zo vastberaden: ik ga zeker niet naar de dagbehandeling. Dat tweede besluit wordt ergens in je achterhoofd veilig weggezet en ligt daar rustig op uitvoering te wachten. Uit voorzorg had het wel mijn agenda voor deze hele week leeg gelaten. Op de maandag zelf knaagde er natuurlijk wel wat, want was er vandaag niet iets, iets met een soort detox of zo? Maar wie de nieuwe week kalm en bedaard begint met zes halve liters in de vroege ochtend, die blust in één moeite door menig hinderlijke gedachte.

Het is elf uur, in diezelfde maandagmorgen, wanneer de telefoon gaat. Ik schrik er behoorlijk van, wat moet ik doen, het kán de Jellinek zijn! Zo goed ken ik ze wel, mijn verslaving is niet van gisteren. Zo kalm en bedaard ben ik opeens helemaal niet meer, wat een ellende!, wat nu? Opnemen? Niet opnemen? Het mooie aan dit moment is dat nu alles aankomt op de paar seconden die ik heb, ik kan niet meer iets bedenken, niets analyseren, ik kan niks meer, mijn hele drankzuchtige bestaan balt zich nu samen tot die ene vraag: de telefoon opnemen of niet. Ik neem op. Het is de Jellinek. Een vrouwenstem: ‘Ja meneer Hamson, waar blijft u toch?’

Dit simpele telefoontje, deze simpele vraag: waar ben ik? Dat bepaalt nu mijn lot. Ik probeer nog:

‘Ach!, ik was het helemaal vergeten, wat jammer dat het nu in het honderd is gelopen, nou ja, dan schuiven we het door naar het nieuwe jaar, dat heeft ook wel iets moois, vindt u niet, een nieuw én nuchter jaar.’
‘Nee, meneer, komt u morgen maar, om negen uur.’
‘Maar mevrouw, zo veel haast is er nu ook weer niet bij!’
‘Morgen om negen uur, dan verwachten wij u.’

Wie nu mocht denken dat deze hele vertoning een beetje eigenaardig is, wie twijfelt aan het bestaan van zogenaamde dubbelbesluiten, die kan ik meteen geruststellen: in werkelijkheid ging het allemaal nog veel gekker. In de aanloop naar de dagbehandeling had ik het voor elkaar gekregen om de dagdetox, die verplicht is, te mogen vervangen door een thuisdetox. Thuis detoxen, in je eentje, dat leek me wel wat. Het paste bij mij. Er zat één voorwaarde aan vast: een week lang moest ik eenmaal per dag naar het gebouw komen om te blazen. De uitslag moest uiteraard telkens 0,00 zijn. Ik vertrouwde er vanaf de eerste dag op dat de alcohol rond drie uur ’s middags uit mijn adem verdwenen zou zijn en tot die tijd hield ik het wel uit om niet te drinken. Dagenlang ging het goed, ik dronk alleen nog na drieën. Toen werd het vrijdag, de meter sloeg uit, niet veel, maar genoeg. Ik hing, betrapt. Schaamtevol droop ik af en gelukkig maar, want ik heb altijd gedacht: een verslaafde die zijn schaamte verliest, verliest daarna zijn leven.

Later zat ik weer tegenover mijn behandelaar, die ditmaal de dagdetox in het gebouw regelde. Ik verontschuldigde me ervoor zijn vertrouwen te hebben beschaamd, hij verontschuldigde zich ervoor mij überhaupt te hebben vertrouwd. Een mooi beeld: twee mannen verontschuldigen zich, de een voor wat hij deed, de ander omdat hij dat niet verhinderd had. Werden de dingen altijd en overal maar zo elegant gladgestreken, zo eenvoudig. Dus nu stond ik voor mijn tweede geheime missie: de thuisdetox was mislukt, of eigenlijk geslaagd, maar hoe torpedeerde ik nu de dagdetox?

Het telefoontje op de maandagochtend had een heel belangrijk en cruciaal effect. Alle verzet in mij was gebroken. Daar was het wachten kennelijk nog op geweest. Eigenlijk mocht ik van geluk spreken dat dit verzet zo aan de oppervlakte lag, dat het zo duidelijk zichtbaar was geweest. En nu ging ik.

Pitt

Een beeld. Naast de Jellinek ligt een speeltuintje. Af en toe zit ik daar, tijdens onze lunchpauze. Er komt een groepje kinderen aanlopen, onder leiding van de juf. Ik hoor een meisje in het groepje jammeren, ze heeft geen zin meer om te lopen. De juffrouw reageert daar wijselijk niet op. Dan grijpt het meisje in: ze gaat plat op haar rug op de stoep liggen. ‘Ik zei dat ik niet meer wil!’ roept ze nog eens, ter verduidelijking. Wat een heerlijk kind! In gedachten zie ik haar dertig jaar later, ze zit bij een psycholoog. Die zegt: ‘Je zult toch echt moeten leren om je grenzen aan te geven.’ Goed zo. Maar dat had ze niet moeten áfleren! 

omhoog